W dniach 10-12 października br. na Lubelszczyźnie gościliśmy grupę 14 aktywistów rowerowych z Ukrainy, będących uczestnikami projektu VeloWschód (ВелоСхід). Goście w ramach poznawania różnych rozwiązań i działań związanych z transportem i turystyką rowerową odwiedzili Zamość, Zwierzyniec i Józefów na Roztoczu, Świdnik oraz Lublin. Fundacja była partnerem merytorycznym i logistycznym tej wizyty.
Projekt VeloWschód realizowany przez Stowarzyszenie Rowerzystów Kijowa ma na celu rozwój i promowanie działań związanych z ruchem rowerowym, budową sieci współpracy na poziomie lokalnym i krajowym, a także społeczeństwa obywatelskiego, dla aktywistów z miast obwodów donieckiego i ługańskiego, znajdujących się pod kontrolą władz ukraińskich. Poza nimi obecni byli przedstawiciele SRK z Kijowa oraz Zaporoża.
Przed przyjazdem do Polski latem i jesienią zrealizowane zostały działania na terenie Donbasu, po czym uczestnicy wzięli udział w dniach 5-7 października w X Veloforum w Iwano-Frankiwsku – największej międzynarodowej konferencji rowerowej na Ukrainie. Kolejnym etapem działań po pobycie na Lubelszczyźnie była wizyta i warsztaty w Karpatach, w rejonie Jaremczy.
Dzień 1 – 10.10.2018 (środa) – Roztocze
Pierwszym roboczym dniem wizyty było spotkanie w Zwierzyńcu i rowerowa wycieczka do Józefowa. Po dojechaniu grupy z noclegu w Zamościu odebraliśmy rowery od Pana Przemysława Łączkowskiego w Zwierzyńcu, który gościnnie udostępnił je ze swojej wypożyczalni. Pan Przemek również dołączył do całodziennej wycieczki, służąc wsparciem technicznym oraz informacjami przewodnickimi na trasie.
Już na rowerach dojechaliśmy do Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego Roztoczańskiego Parku Narodowego, gdzie mieliśmy umówione spotkanie z Panem Tadeuszem Grabowskim, zastępcą dyrektora Roztoczańskiego Parku Narodowego. W RPN zaprezentowany został projekt „Rowe Love Roztocze – razem pomimo granic” (BikeLike Roztocze – together in spide of borders), który w ostatnim programie Polska-Białoruś-Ukraina otrzymał finansowanie na liczne działania na pograniczu polsko-ukraińskim, w szczególności na nowe oznakowanie Centralnego Szlaku Rowerowego Roztocza z Kraśnika do Lwowa. Spotkanie było okazją do wymiany informacji oraz zaproszeniem do wspólnych działań w zakresie turystyki rowerowej. Więcej informacji o tym projekcie można znaleźć na stronie internetowej Parku Narodowego.
Po spotkaniu uczestnicy odwiedzili wystawy tematyczne w OEM, a następnie po przerwie udaliśmy się szlakiem Green Velo i CSRR w kierunku Józefowa. Pierwszym postojem były Stawy Echo, puste o tej porze z uwagi na zakończony sezon turystyczny i środek tygodnia. Dalej odwiedziliśmy Miejsce Obsługi Rowerzystów (MOR) szlaku Green Velo z wieżą widokową, po czym wjechaliśmy na zamknięty szutrowy odcinek na terenie Parku. Piękna jesień i ciepła słoneczna pogoda sprzyjały podziwianiu roztoczańskich krajobrazów. Przecięliśmy tory kolejowe linii LHS i dotarliśmy do Florianki.
Po wyjechaniu z lasu i RPN-u w Górecku Starym dalsza droga wiodła lokalnymi asfaltowymi odcinkami. Odwiedziliśmy także pomnik św. Mikołaja, a nieco później dotarliśmy do DW853 Biłgoraj-Józefów, skąd ostatni odcinek pokonaliśmy asfaltową drogą dla rowerów, wybudowaną przy okazji tworzenia szlaku GV.
W Józefowie zrobiliśmy krótką przerwę przy stawach i kolejnym MOR-ze GV, z pamiątkowym zdjęciem przy logo szlaku w formie fragmentu łańcucha rowerowego. Stamtąd podjechaliśmy na umówione spotkanie w Pawilonie Geoturystycznym, gdzie Pani Kinga Tuszyńska opowiedziała o turystyce rowerowej na Roztoczu i nagrodach, które Gmina Józefów otrzymuje za nią w ostatnich latach. Tam też nasi goście otrzymali mapy rowerowe okolic Józefowa. Z Pawilonu udaliśmy się na obiad do Pana Henryka Bednarczyka, a ostatnim punktem zwiedzania był józefowski kamieniołom z wieżą widokową. Warte podkreślenia jest również to, że zarówno dyrektor Grabowski, jak i Pani Kinga z Panem Henrykiem są członkami bardzo aktywnej grupy – Józefowskiej Kawalerii Rowerowej, organizującej liczne rajdy i imprezy w regionie, a także w kierunku Ukrainy.
Do Zwierzyńca wróciliśmy tą samą drogą, szybkim tempem i bez zbędnych postojów.
Dzień 2 – 11.10.2018 (czwartek) – Świdnik
Drugi dzień wizyty goście spędzili przede wszystkim w Świdniku, gdzie oglądali rozwiązania i prowadzili rozmowy mając za przykład mniejsze i kompaktowe miasto. Wsparcie lokalne zapewniło tam Stowarzyszenie Świdnik Miasto dla Rowerów. Rowerzyści odbyli spotkania z dyr. Szkoły Podstawowej nr 5 – Panem Tomaszem Szydło oraz w Powiecie Świdnickim z Członkiem Zarządu Panem Jakubem Osiną, gdzie dowiedzieli się m.in. o działaniach na rzecz rozwoju ruchu rowerowego i edukacji rowerowej. Całość dopełniła wycieczka rowerowa po infrastrukturze miasta, dzięki udostępnieniu rowerów przez operatora Lubelskiego Roweru Miejskiego – firmę Nextbike.
Więcej informacji o tym dniu można znaleźć na stronie Stowarzyszenia.
Dzień 3 – 12.10.2018 (piątek) – Lublin
Ostatni dzień roboczy poświęciliśmy na stolicę regionu Lublin. Jako pierwsze odbyło się 2,5 godzinne spotkanie w siedzibie Fundacji w Loffice Lublin, gdzie dyskutowaliśmy o obszarach współpracy polsko-ukraińskiej związanych z rowerami. Wśród nich najważniejsze były edukacja i infrastruktura rowerowa, turystyka oraz wymiana doświadczeń i wizyty studyjne. W planie jest także podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Fundacją a Stowarzyszeniem Rowerzystów Kijowa.
Drugim punktem programu był rowerowy objazd Lublina na rowerach ponownie udostępnionych przez operatora LRM – Nextbike. Rozpoczęliśmy w centrum miasta, przejeżdżając ulice z kontraruchem i kontrapasami, dalej Plac Litewski i Łokietka do ul. Zamojskiej, gdzie kilka lat temu nastąpiły korzystne zmiany dla bezpieczeństwa rowerzystów i pieszych polegające na zmniejszeniu liczby pasów ruchu, wyznaczeniu pasów rowerowych i stworzeniu azylów na jezdni. Następnie przez Most Kultury (główny węzeł rowerowy miasta) dojechaliśmy do zadaszonych parkingów przy stadionie Arena Lublin i sąsiadującego z nim nowego Mostu im. 700-lecia Lublina. Most ten znacząco zwiększył dostępność rowerową południowego Śródmieścia, łącząc rejon PKP z ul. Głęboką. Z Mostu zjechaliśmy na trasę rowerową wzdłuż Bystrzycy, a z niej do Parku Jana Pawła II.
Na Czubach głównymi punktami były kładka pieszo-rowerowa nad suchą doliną łącząca ul. Kaczeńcową i Rzeszowską, oraz społeczna wypożyczalnia roweru cargo w filii Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Szaserów, zorganizowana dzięki lubelskiemu Porozumieniu Rowerowemu.
Wszystkie odwiedzone punkty były okazją do omówienia problematyki danych rozwiązań, ich zalet oraz wad, tak by w przypadku ich wdrażania na Ukrainie unikać popełnionych błędów.
Wizyta zakończyła się w piątek, a w sobotę rano nasi goście wyjechali w drogę powrotną do Lwowa.
Aleksander Wiącek